به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

مخاطبان سلام در نماز چه کسانی هستند؟

تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۲۸۶۵۵۰

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در نماز می‌خوانیم «السلام علیکم و رحمة الله و برکاته» مورد خطاب سلام های نماز چه کسانی هستند؟ و سلام‌های آخر نماز از طرف چه کسی صادر می‌شود؟

اگر ظاهر امر در نظر گرفته شود، گفته می شود: این سلام‌ها از طرف نمازگزاران بیان می‌شود، امّا در واقع این سلام‌ها از ناحیه خداوند صادر می‌شود، ولی از زبان نمازگزار بیان می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

و در حقیقت ، نمازگزار ترجمان سخن خداوند است و این توفیق به این عبد و نمازگزار داده شده است که سخن خداوند را به مخاطبین برسانند.

امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ در جواب این سؤال که معنای السلام علیکم امام چیست؟ می‌فرماید: امام مترجم سخن خداوند است و به اهل جماعت می‌گوید، شما از عذاب روز آخرت در امان هستید.[1]

بنابراین، این سلام‌ها از ناحیه خداوند و فرشتگان موکل هستند که از زبان آن نمازگزار صادر می‌شوند.

در آخر نماز به چه کسانی سلام می‌دهیم؟

به طور معمول در آخر نماز، نمازگزار سه سلام می‌دهد، سلام اول مورد خطابش روشن است که رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ می‌باشد، اگر چه در بعضی از روایات اهل‌بیت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ هم ذکر شده‌اند که باید به آنها سلام کرد.[2] امّا جمله دوم عبارت است: السلام علینا و علی عباد الله الصالحین، در این جمله نمازگزار به وسیله کلمه علینا هم به خود و هم به دیگر نمازگزاران سلام می‌کند و با کلمه «عباد الله الصالحین» به همه بندگان شایستة خدا سلام می‌کند.

*صالحین چه کسانی هستند؟

قرآن گروه‌های مختلفی را جزء صالحین قرار داده از جمله:

انبیاء: خداوند انبیاء را جزء صالحین دانسته و فرموده: «و زکریا و یحیی و عیسی و الیاس کل من الصالحین؛[3] زکریا و یحیی و عیسی و الیاس جز صالحان هستند.» و در آیات دیگر نسبت به انبیاء دیگر آنها را جز صالحین شمرده است.
مؤمنین: خداوند کسانی را که به خدا و روز قیامت ایمان دارند و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند و در کارهای خیر سرعت می‌گیرند جزء صالحان می‌داند، «یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ وَ أُولئِکَ مِنَ الصَّالِحِینَ»[4] «وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِی الصَّالِحِینَ»[5] و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند آنها را در زمرة صالحان وارد خواهیم کرد»
 جنیان مؤمن: از آنجا که جنیان دو گروهند، گروهی که ایمان دارند و گروهی که ایمان ندارند، لذا بعضی از جنیان صالح و بعضی غیر صالحند. «وَ أَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَ مِنَّا دُونَ ذلِکَ»[6] «و این‌که در میان ما افرادی صالح و افرادی غیر صالحند».
بنابراین کلمه «عبادالله الصالحین» شامل تمام بندگان شایسته خدا می‌شود، چون این کلمه، به صورت جمع آمده که «الف و لام» هم روی آن آمده و دلالت بر جمیع می‌کند، یعنی هر کس که صالح باشد چه انبیاء باشند و چه مؤمنین انسی و چه مؤمنین جنی، نمازگزار بر همه آنها سلام می‌دهد.

جملة سوم: «السّلام علیکم و رحمة الله برکاته». در این جمله مخاطب مبهم است، امّا در روایات مصادیقی از این مخاطب را بیان فرموده‌اند از جمله گفته شده: این سلام‌ها خطاب به ملائکه موکل انسان هستند. در بعضی از روایات گفته شده این سلام خطاب به تمام ملائکه و فرشتگان است و در بعضی آمده که این سلام‌ها به انبیاء الهی است.[7] و شاید هم بتوان گفت: بعد از آن که نمازگزار در سلام اول به خصوص رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ (و اهل‌بیت) سلام کرد و در سلام دوم به تمام نمازگزاران و تمام بندگان شایسته اعم از انبیاء و مؤمنین انسی و جنّی و ملائکه سلام کرد در سلام سوم به صورت جمعی به همه آنها سلام می‌دهد و همه را مورد مخاطب خود قرار می‌دهد.

*تشریع سلام سوم در معراج به رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ در مورد نماز خود در معراج می‌فرماید: چون به خود و اهل‌بیت خود صلوات فرستادم استقامت نمودم، دیدم فرشتگان و انبیاء و مرسلین پشت سر من صف کشیده‌اند، خطاب به من رسید، ای محمّد: بر ایشان سلام کن، پس گفتم: السلام علیکم و رحمة الله و برکاته. پس وحی رسید «سلام و تحیت منم، و تو و ذریه‌ات رحمت و برکات هستید.»[8]

در مورد فلسفه ی سلام‌های آخر نماز، در روایات اشاراتی وجود دارد؛ از جمله:
امام رضا ـ علیه السّلام ـ در بیان فلسفه این که چرا سلام تحلیل نماز است؟ در جواب کسی که از ایشان پرسید: چرا خداوند سلام را تحلیل نماز قرار داده و چرا به جای آن، تکبیر و تسبیح یا چیز دیگری قرار نداد؟ فرمود: چون وقتی نمازگزار خواست شروع به نماز کند، کلام مخلوقین را بر خود حرام کرد و توجّه به خدا و خالق کرد؛ امّا تحلیل نماز به کلام مخلوقین است و انتقال به طرف مخلوقین است و اولین چیزی که انسان‌ها می‌گویند سلام است.[9] و به این سر و معنا هم عرفاء اشاره کرده‌اند؛ از جمله امام خمینی (ره) می‌فرماید: چون نمازگزار از مقام سجود که سرّ سجود فناء است به خود آمد و حالت هوشیاری به او دست داد و از حال غیبت خلق به حال حضور، رجوع کرد، به موجودات سلام می‌دهد، سلام کسی که از سفر و غیبت برگشته است، پس از این رجوع، اول به نبی اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ سلام می‌دهد و بعد از آن، به اعیان دیگر موجودات و جمیع ملائکه خدا و انبیاء و مرسلین که در این سفر همراه او بودند سلام می‌کند و سلامت آنها را از خدا تقاضا می‌کند،... بعد می‌فرماید: کسی که در نماز غایب از خلق نبوده و مسافر الی الله نبوده برای او سلام حقیقت ندارد و جز لقلقة لسان چیزی نبوده... و اگر در نماز که حقیقت معراج است عروجی حاصل نشد و از بیت نفس خارج نشده سلام برای او نیست.

[1] . وسائل، ابواب تسلیم، ج 4، باب 4.
[2] . من لایحضره، قم، منشورات جامعه مدرسین، چاپ دوم، ج 1، ص 319.
[3] . انعام/ 85.
[4] . آل‌عمران/ 114.
[5] . عنکبوت/ 9.
[6] . جن/ 11.
[7] . مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1403، ج 82، ص 306.
[8] . ر.ک: مجلسی، محمدتقی، لوامع صاحب قرانی، قم، انتشارات دارالتفسیر، چاپ اول، 1374، ج 4، ص 127؛ و موسوی خمینی، روح الله، سر الصلوة، تهران، موسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی، چاپ دوم، 1372، ص 108.
[9] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1403، ج 82، ص 306؛ و وسائل، ابواب تسلیم، باب 1، ح 11.

منبع: شبستان

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۲۸۶۵۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اعلام برنامه‌های حرم حضرت معصومه (س) به‌مناسبت دهه کرامت

حجت‌الاسلام والمسلمین سید احمد مشرف در نشست خبری تشریح برنامه‌های آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها به مناسبت دهه کرامت که پیش از ظهر امروز در سالن جلسات پژوهشکده علامه طباطبایی (ره) قم برگزار شد، گفت: با توجه به روایت امام رضا علیه السلام «الامام عز المؤمنین» شعار سراسری دهه کرامت «باشما سربلند هستیم» انتخاب شده است.

رئیس ستاد آیین‌های فاطمی افزود: «حضرت معصومه سلام الله علیها؛ بهترین دختر دنیا، الگوی عفاف و حجاب» به عنوان شعار محوری برای قم انتخاب شده است و برنامه‌های این دهه کرامت پیرامون این موضوع انتخاب شده است.

حجت الاسلام مشرف در رابطه با جشن‌های دهه کرامت عنوان کرد: مراسم افتتاحیه جشن‌های دهه کرامت در روز پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت ساعت ۷:۳۰ با حضور تولیت‌ها و اقشار مختلف مردم در شبستان امام خمینی (ره) برگزار می‌شود. این برنامه با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی، رئیس دفتر مقام معظم رهبری و قرائت قرآن و مدیحه سرایی توسط حیدرزاده و شعر خوانی آیینی مجید تال برگزار می‌شود.

رئیس ستاد آیین‌های فاطمی و معاون فرهنگی آستان مقدس کریمه اهل‌بیت (س) گفت: رایزنی‌هایی صورت گرفته است که حرم حضرت معصومه سلام الله علیها دبیرخانه ستاد ملی تکریم دختران شود و این مکان قرارگاه و پایگاهی برای راهبری کنشگران اجتماعی در حوزه تکریم دختران باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین مشرف ادامه داد: مراسم شب میلاد (جمعه) معصومه سلام الله علیها با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین حسین استاد عالی و مدیحه سرایی سید مجید بنی فاطمه همراه است. همچنین در شام ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها نیز با سخنرانی با شعر خوانی صابر خراسانی و مداحی محمود کریمی برگزار می‌شود.

او افزود: در شب ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها بعد از اقامه نماز جمعه، قرائت سراسری زیارت نامه حضرت معصومه سلام الله علیها در بقاع متبرکه و مساجد سراسر کشور همزمان با حرم حضرت معصومه سلام الله علیها برگزار خواهد شد.

رئیس ستاد آیین‌های فاطمی تصریح کرد: روز جمعه برنامه‌ای با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی و خطبه خوانی و مدحیه سرایی محمدرضا طاهری برگزار خواهد شد.

رئیس ستاد آیین‌های فاطمی و معاون فرهنگی آستان مقدس کریمه اهل‌بیت (س) گفت: چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت در شبستان امام خمینی (ره) جشن پنج هزار دانشجویان دختر سراسر کشور برگزار می‌شود که این برنامه با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین پناهیان و مداحی حدادیان و شهر خوانی آیینی برقعی همراه است.

رئیس ستاد آیین‌های فاطمی با بیان اینکه اعزام خادمان حرم حضرت معصومه سلام الله علیها با عنوان سفیران کرامت از دیگر برنامه‌های دهه کرامت است، تصریح کرد: تا کنون طرح سفیران کریمه برای ۲۵ استان و ۲۹ کشور هماهنگ شده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مشرف بیان کرد: به نیت ورود حضرت معصومه سلام الله علیها به قم در سال ۲۰۱ هجری قمری، در ۲۰۱ سراسر دنیا مراسم و جشن‌های میلاد حضرت معصومه سلام الله علیها و دهه کرامت برگزار می‌شود.

رئیس ستاد آیین‌های فاطمی با اشاره به برگزاری جشن تکلیف نو مکلفان در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها افزود: برگزاری مسابقه قرآنی ویژه بانوان، معرفی حافظان کل قرآن و کسانی که در مرکز حفظ قرآن آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله علیها موفق به حفظ شدند، برگزاری جلسه نقد و بررسی کتاب، نشست‌های علمی و ترویجی درباره معرفی شخصیت حضرت معصومه سلام الله علیها از دیگر برنامه‌هایی است که برای این ایام در نظر گرفته شده است.

رئیس ستاد آیین‌های فاطمی و معاون فرهنگی آستان مقدس کریمه اهل‌بیت (س) با اشاره به اینکه مراسم خطبه خوانی ویژه بانوان نیز برگزار می‌شود، عنوان کرد: در این ایام اجتماعاتی ویژه بانوان برگزار می‌شود که از جمله آنها اجتماع بانوان طلبه در ۲۳ اردیبهشت ساعت ۱۰:۳۰، اجتماع بانوان امدادگر و محفل ادبی شعر ویژه بانوان است.

رئیس ستاد آیین‌های فاطمی عنوان کرد: اجتماع بانوان بین الملل، جشن‌های مردمی به زبان عربی، آذری و اردو از دیگر برنامه‌های بخش بین‌الملل حرم حضرت معصومه سلام الله علیها است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مشرف عنوان کرد: پخش برنامه‌ها از رسانه ملی و شبکه‌های اجتماعی از جمله برنامه ریزی‌های حرم حضرت معصومه سلام الله علیها برای دهه کرامت است.

رئیس ستاد آیین‌های فاطمی با اشاره به برگزاری به ویژه برنامه‌هایی برای کودکان و نوجوانان گفت: در این ایام از کودکان و نوجوانان مورد تکریم ویژه قرار می‌گیرند و از متبرکات حرم حضرت معصومه هدیه‌ای به آنها داده می‌شود.

رئیس ستاد آیین‌های فاطمی و معاون فرهنگی آستان مقدس کریمه اهل‌بیت (س) یادآور شد: بازدید از موزه حرم حضرت معصومه سلام الله علیها در روز میلاد به صورت رایگان و در دیگر روز‌های دهه کرامت به صورت نیم بها میزبان علاقه‌مندان است.

باشگاه خبرنگاران جوان قم قم